لغزش زمین

لغزش زمین چیست؟

حرکت و جابجایی بخشی از مواد زمین از یک ساحه  به ساحه دیگر تحت تاثیر عوامل داخلی و خارجی زمین از قبیل زلزله، از بین رفتن قوه اصطکاک بین ذرات، بارش، رطوبت، درجه حرارت و غیره را  لغزش زمین گویند. عموماً این حادثه در مناطق کوهستانی و ساحات دارای میل و نشیب زیاد به وقوع میپیوندد که سبب  خسارات مالی و جانی، مسدود شدن راه های مواصلاتی و انسداد جریان های رودخانه ای میشود. لغزش زمین انواع زیاد دارد؛ از قبیل لغزش هایی دورانی، لغزش های بلاکی، لغزش های انتقالی، خزش زمین، انتشار افق طبقات، ریزش سنگ پارچه ها و غیره.

علل وقوع لغزش زمین:

دو عامل عمده باعث وقوع لغزش زمین میگردد ۱. عوامل طبیعی ۲. عوامل غیر طبیعی (انسانی).

• عوامل طبیعی: دارای سه فکتور عمده است که می تواند به صورت مجزا  یا ترکیبی تاثیر گذار باشد (1) آب، (2) فعالیت لرزه ای (زلزله)، (3) فعالیت آتش فشانی که تأثیر همه این فکتور ها بسیار متفاوت است و به عواملی مانند میلان زیاد، مورفولوژی یا شکل و نوع خاک بستگی دارد.
•  عوامل غیر طبیعی (انسانی): جمعیت به صورت روزتنه در روی زمین  در حال گسترش بوده که موجب ایجاد محلات، انکشاف شهرها میگردد، از طرف دیگر ازبین بردن و کاهش پوشش گیاهی، قطع درختان، کندن کاری سبب بی ثبات ساختن نشیب ها میگردد، آبیاری، استخراج معادن همه و همه از جمله عوامل ناشی از فعالیت انسان است که ممکن سبب افزایش وقوع لغزش زمین گردد.

خسارات لغزش زمین:

• خسارات مالی و جانی از قبیل تخریب سرک ها، پل ها، پایه های برق، تخریب منازل مسکونی، تأسیسات و زیر بناها؛
• مسدود نمودن مسیر جریان آب دریاها؛
• تغییر در پوشش زمین.

راه های پیشگیری و کاهش خطرات لغزش زمین:

• پوشش گیاهی باید در دامنه نشیب ها حفظ گردد، تا طبقه خاکی زمین مستحکم باقی ماند؛
• اعمار ديوارهای محافظتی، تا مانع تخریب خانه های مسکونی و سایر زیر ساخت ها گردد؛
• جلوگیری از نفوذ آب و انحراف مسیر دریا و رودخانه، از ساحات تحت خطر لغزش که سبب ناپایداری نشیب ها میگردد؛
• جلوگیری برش دامنه ها و ناپايدار نمودن نشيب ها به منظور احداث بنا ها؛
• از هر گونه ساخت و ساز در ساحات خطر لغزش جداً خوداری گردد؛
• تدویر برنامه های آگاهی دهی، جهت بلند بردن سطح آگاهی مردم در مورد خطرات زمین لغزش.

خطرات زمین لغزش در افغانستان

بیش از ۸۰ فیصد کتله های زمین در افغانستان در معرض خطر لغزش قرار دارند و علت معمول آن کوهستانی بودن اراضی و آسیب پذیر بودن نوعیت خاک است. بیشترین مردم معروض به خطر لغزش زمین در ولایات بدخشان، دایکندی، بامیان، بادغیس و غور  زیست دارند. شکست و لغزش دامنه های تپه در قریه آب باریک بدخشان در شمال شرق افغانستان در سال ۲۰۱۴ منجر به تلف شدن تعداد زیادی از باشندگان محل و تخریب کلی منازل شان گردیده است.